ภูมิปัญญาทางภาษา

ภูมิปัญญาทางภาษา

ภูมิปัญญาไทยเป็นสิ่งที่น่าภูมิใจและควรถ่ายทอดให้ลูกหลานได้ภูมิใจด้วย โดยเฉพาะภูมิปัญญาทางภาษาที่เป็นวรรณกรรมพื้นบ้านเป็นความรู้ความสามารถของชาวบ้านที่สร้างขึ้นมาจากประสบการณ์ ซึ่งสืบทอดต่อกันหลายชั่วอายุคนสมควรที่จะได้รับการสืบสานไปยังคนรุ่นหลังต่อไป

ความหมายของภูมิปัญญาทางภาษา

หมายถึง ความฉลาดของบรรพบุรุษที่ต้องการถ่ายทอดความรู้ ความคิด ประสบการณ์ไว้ในภาษาและวรรณกรรมต่าง ๆ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อต้องการสั่งสอนให้ข้อคิด คติเตือนใจและใช้เป็นแนวทางในการดำเนินชีวิตอย่างมีความสุขในสังคม

ลักษณะของภูมิปัญญาทางภาษา

1. ศิลปะการใช้ถ้อยคำ มีลักษณะต่าง ๆ เช่น

- ความสามารถในการสร้างคำ ภาษาไทยมีการคิดสร้างคำขึ้นใช้มากมาย เช่น คำซ้ำ คำซ้อน คำประสม การเลียนเสียงธรรมชาติหรือสิ่งต่าง ๆ เป็นต้น

- ความหลากหลายในถ้อยคำ สามารถเลือกใช้ได้หลายคำโดยไม่ซ้ำกันซึ่งคนไทยมีแนวคิด

ในการนำคำที่คิดขึ้นมากมายนั้นมาจับกลุ่มใหม่ เรียกชื่อว่า คำพ้อง

- การสัมผัสคล้องจอง คนไทยนิยมร้อยเรียงคำให้สัมผัสคล้องจองกันเพื่อจะได้จำง่าย

- การเปลี่ยนแปลงคำ การยืมคำภาษาอื่นมาใช้ในภาษาไทยจะเปลี่ยนแปลงให้สะดวกในการเขียนและการออกเสียง

- การพลิกแพลงคำ คำภาษาต่างประเทศบางคำออกเสียงยากจึงพลิกแพลงเพื่อให้สะดวกในการออกเสียง

- การเรียงคำเพื่อให้ดูดีมีความไพเราะ การเรียบเรียงคำให้โดดเด่นน่าสนใจในรูปของคำขวัญ คำคม คำพังเพย สำนวน สุภาษิต เป็นต้น

- การผวนคำ เป็นการนำคำมาสับที่สับเสียงเพื่อให้เกิดความหมายใหม่ หรืออาจไม่มีความหมาย

เลยแต่แสดงถึงความมีอารมณ์ขันและความสนุกสนานของคนไทยในการสร้างสรรค์คำใหม่เท่านั้น

2. ลักษณะเด่นทางภาษา ภาษาไทยมีลักษณะที่แตกต่างจากภาษาอื่นหลายเรื่องดังนี้

- ภาษาไทยมีวรรณยุกต์ ทำให้คำคำเดียวสามารถเปลี่ยนวรรณยุกต์เพื่อเปลี่ยนความหมายได้

- ภาษาไทยมีลักษณะนาม เพื่อบอกลักษณะของคำ ซึ่งเป็นความสามารถของคนไทยที่ช่างคิด

ประดิษฐ์ถ้อยคำขึ้นมาใช้

- ภาษาไทยมีระดับทั้งที่เป็นทางการ กึ่งทางการและไม่เป็นทางการ ต้องใช้ให้ถูกต้องเหมาะสมกับกาลเทศะ

3. ภูมิปัญญาไทยในบทประพันธ์ ซึ่งแสดงถึงภูมิปัญญาไทยอันยอดเยี่ยมในการใช้ถ้อยคำ นอกจากกวีจะเลือกสรรถ้อยคำที่มีความไพเราะลึกซึ้งกินใจแล้วยังได้สอดแทรกความรู้ ความเชื่อ ขนบธรรมเนียมประเพณี วัฒนธรรมและสภาพการดำเนินชีวิตไว้ด้วย